1950’li Yıllarda Türkiye
Siyasi Hayat
- II. Dünya Savaşı sonrasında Batı demokrasisinden etkilenmiş bir kuşağın yetişmesi ve halkın demokrasi yönündeki talepleri Türkiye’de çok partili hayatın başlamasında etkili olmuştur.
- İsmet İnönü”nün “Siyasi hayatımızda demokratik prensipler daha büyük ölçüde hakim olacaktır.” sözünden sonra ilk muhalefet partisi Nuri Demirağ tarafından Milli Kalkınma Partisi adıyla kuruldu. (Temmuz 1945)
- CHP milletvekilleri; Celâl Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuad Köprülü verdikleri “Dörtlü Takrir”in CHP grup toplantısında reddedilmesi üzerine 7 Ocak 1948’de Demokrat Parti) kuruldu.
- 1948 yılında yapılan seçimlerde CHP’nin 397, DP’nin 69 milletvekili çıkarması üzerine, iktidara karşı muhalefeti yetersiz gören bir grup milletvekili Millet Partisini (MP) kurdular.
- 14 Mayıs 1950 seçimlerinde Demokratik Parti % 55,2 oy oranı ile birinci parti olarak seçimlerden çıktı. Böylece 27 yıllık CHP iktidarı sona erdi. Bu seçim sonrası 22 Mayıs 1950’de Celal Bayar Cumhurbaşkanı; Adnan Mendereste Başbakan olmuştur.
- 1954 seçimlerinde ise Demokratik Parti % 58,4 oy oranı ile tekrar iktidarda kalmıştır. On yıllık iktidar döneminde Demokrat Parti (1950 – 1960) liberal bir ekonomi modelini benimsemiştir.
Ekonomik Hayat
- Türkiye’de, 1947 yılı ekonomik değişimlerin yaşandığı bir yıl oldu. “7 Eylül 1947 Kararları” ile Türk Lirası’nın değeri % 50 düşürülmüştür. Devletçi ekonomiden liberal ekonomiye geçişin ilk adımı atılmıştır.
- 1951’de izlenen liberal politikalara rağmen yabancı yatırımcıların beklenen girişimde bulunmaması üzerine devlet yatırımların % 40-50’sini yapmak zorunda kaldı.
- Türk ekonomisi Eylül 1953’te alınan ekonomik önlemlerle zayıflama eğilimini ilk kez gösterdi. Ekonomik canlanma 1954’te sona erdi. Ekonomik büyüme % 4’e kadar düşerken dış ticaret açığı büyük bir hızla arttı.
- Türkiye’de 1958’de hükümetin dış borca duyduğu gereksinim sonucu IMF’den borç alındı.
Sosyal ve Kültürel Hayat
- Türkiye’de II. Dünya Savaşından sonra birçok alanda yaşanan değişim kültürel alanda da kendisini göstermiştir. Bu değişimler şöyle sıralanabilir.
- Tarımda hızlı makineleşmeyle beraber köyden kente göç yoğunlaşmıştır. Karayollarının gelişmesiyle kentleşme hızlanmış, kente gelenler tüketim kültürünün bir parçası olmuştur.
- Rock and Roll ve diğer müzik türleri Türkçeyi etkisi altına almıştır. Bu dönemde Zeki Müren, Müzeyyen Senar, Neşet Ertaş gibi sanatçılar ön plana çıkmıştır.
- Bu dönemde yapılan Ömer Lütfi Akad’ın “Vurun Kahpeye” filminde Batı sinemasının izleri görülmektedir. 1949 – 1959 yılları arasında 553 film çekilmiştir.
- Tiyatro oyunlarının başlıca temalarını; ekonomik – ahlak ilişkisi, orta sınıf sıkıntıları, aydınların toplumdan kopmaları belirlemiştir.
- Roman ve hikaye yazarları II. Dünya Savaşı’nın toplumdaki etkilerini konu edinmişlerdir.
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM