1950’li Yıllarda Türkiye


Kategoriler: 12. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, 2. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya, Tarih
Cepokul

Siyasi Hayat

  • II. Dünya Savaşı sonrasında Batı demokrasisinden etkilenmiş bir kuşağın yetişmesi ve halkın demokrasi yönündeki talepleri Türkiye’de çok partili hayatın başlamasında etkili olmuştur.
  • İsmet İnönü”nün “Siyasi hayatımızda demokratik prensipler daha büyük ölçüde hakim olacaktır.” sözünden sonra ilk muhalefet partisi Nuri Demirağ tarafından Milli Kalkınma Partisi adıyla kuruldu. (Temmuz 1945)
  • CHP milletvekilleri; Celâl Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuad Köprülü verdikleri “Dörtlü Takrir”in CHP grup toplantısında reddedilmesi üzerine 7 Ocak 1948’de Demokrat Parti) kuruldu.
  • 1948 yılında yapılan seçimlerde CHP’nin 397, DP’nin 69 milletvekili çıkarması üzerine, iktidara karşı muhalefeti yetersiz gören bir grup milletvekili Millet Partisini (MP) kurdular.
  • 14 Mayıs 1950 seçimlerinde Demokratik Parti % 55,2 oy oranı ile birinci parti olarak seçimlerden çıktı. Böylece 27 yıllık CHP iktidarı sona erdi. Bu seçim sonrası 22 Mayıs 1950’de Celal Bayar Cumhurbaşkanı; Adnan Mendereste Başbakan olmuştur.
  • 1954 seçimlerinde ise Demokratik Parti % 58,4 oy oranı ile tekrar iktidarda kalmıştır. On yıllık iktidar döneminde Demokrat Parti (1950 – 1960) liberal bir ekonomi modelini benimsemiştir.

Ekonomik Hayat

  • Türkiye’de, 1947 yılı ekonomik değişimlerin yaşandığı bir yıl oldu. “7 Eylül 1947 Kararları” ile Türk Lirası’nın değeri % 50 düşürülmüştür. Devletçi ekonomiden liberal ekonomiye geçişin ilk adımı atılmıştır.
  • 1951’de izlenen liberal politikalara rağmen yabancı yatırımcıların beklenen girişimde bulunmaması üzerine devlet yatırımların % 40-50’sini yapmak zorunda kaldı.
  • Türk ekonomisi Eylül 1953’te alınan ekonomik önlemlerle zayıflama eğilimini ilk kez gösterdi. Ekonomik canlanma 1954’te sona erdi. Ekonomik büyüme % 4’e kadar düşerken dış ticaret açığı büyük bir hızla arttı.
  • Türkiye’de 1958’de hükümetin dış borca duyduğu gereksinim sonucu IMF’den borç alındı.

Sosyal ve Kültürel Hayat

  • Türkiye’de II. Dünya Savaşından sonra birçok alanda yaşanan değişim kültürel alanda da kendisini göstermiştir. Bu değişimler şöyle sıralanabilir.
  • Tarımda hızlı makineleşmeyle beraber köyden kente göç yoğunlaşmıştır. Karayollarının gelişmesiyle kentleşme hızlanmış, kente gelenler tüketim kültürünün bir parçası olmuştur.
  • Rock and Roll ve diğer müzik türleri Türkçeyi etkisi altına almıştır. Bu dönemde Zeki Müren, Müzeyyen Senar, Neşet Ertaş gibi sanatçılar ön plana çıkmıştır.
  • Bu dönemde yapılan Ömer Lütfi Akad’ın “Vurun Kahpeye” filminde Batı sinemasının izleri görülmektedir. 1949 – 1959 yılları arasında 553 film çekilmiştir.
  • Tiyatro oyunlarının başlıca temalarını; ekonomik – ahlak ilişkisi, orta sınıf sıkıntıları, aydınların toplumdan kopmaları belirlemiştir.
  • Roman ve hikaye yazarları II. Dünya Savaşı’nın toplumdaki etkilerini konu edinmişlerdir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
15 Haziran 2025 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
14 Haziran 2025 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
15 Haziran 2025 Pazar