1840 Londra Konferansı

Abdülmecit tahta geçtikten sonra Osmanlı kara ordusunun Nizip’te İbrahim Paşa kuvvetlerine yenildiği haberi İstanbul’a gelmiştir. Bu sırada Osmanlı Kaptan-ı Deryası Çanakkale’deki donanmayı Mısır’a götürerek Kavalalı Mehmet Ali Paşa’ya teslim edince kara ordusundan sonra deniz kuvvetleri de etkisiz hale gelmiştir. Bunun üzerine savunmasız kalan Osmanlı Devleti’ne Hünkar İskelesi Antlaşması gereği Rusya’nın yardım etmesi durumu ortaya çıkmıştır.

İngiltere, Rusya’nın boğazlara yerleşebileceği endişesi taşıdığı için Mısır sorununa çözüm getirmek amacıyla Londra’da bir konferans düzenlemiştir.

Avusturya, Rusya, Prusya İngiltere ve Osmanlı Devleti temsilcilerinin katıldığı konferans sonucunda Londra Antlaşması imzalanmıştır (1840).

Buna göre;

Suriye, Girit, Adana ve Cidde’nin yönetimi Osmanlı Devleti’nde kalacak

Mısır hukuken Osmanlı Devleti’ne bağlı kalacak ancak yönetimi babadan oğula geçecek şekilde Kavalalı ailesine bırakılacak

Mısır’daki vergilerin dörtte biri Osmanlı Devleti’ne gönderilecektir.

1840 Londra Konferansı ile Mısır sorunu Osmanlı Devleti’nin bir iç sorunu olmaktan çıkarak uluslararası bir sorun haline gelmiş ve çözüme kavuşmuştur.

1841 Londra Boğazlar Konferansı

Mısır sorunu 1840 yılında çözümlendikten sonra sıra Boğazlar sorununun çözümüne gelmiştir. 1833 yılında Rusya ile imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşması’nın yürürlülükte kalma süresi 8 yıldı. İngiltere ve Fransa’nın çıkarlarına ters düşen bu antlaşmanın süresi 1841’de doluyordu. İngiltere, Hünkâr İskelesi Antlaşması’nın süresi dolmadan Rusya’nın olası bir hareket ile boğazlara müdahalesini engellemek, bu antlaşmanın yenilenmesi ihtimalini ortadan kaldırmak ve Boğazlar sorununa çözüm getirmek amacıyla 1841’de Londra’da yeni bir konferans toplanmasını sağlamıştır. İngiltere, Fransa, Avusturya, Prusya, Rusya ve Osmanlı Devletinin katıldığı bu konferansta 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi imzalanmıştır.

Buna göre;

Boğazların yönetimi Avrupalı devletlerin garantörlüğünde Osmanlı Devleti’nde kalacak

Boğazlardan hiçbir yabancı savaş gemisi geçmeyecek

Hünkar İskelesi Antlaşması yürürlükten kaldırılacaktır.

Bilgi: 1841 Londra Sözleşmesi ile Rusya, İngiltere ve Fransa Boğazları birbirine kapatmış oldu.