18. yüzyıl Osmanlı Rus İlişkileri 11.Sınıf Tarih
1. Rusya’da bu dönemde iktidara gelen Çar I. Petro devletinin gücünü artırmak amacıyla birtakım hedefler belirledi;
a. Tüm Ortodoksları ve Slavları tek çatı altında toplamak,
b. Avrupalı bir devlet olabilmek,
c. Önce Kırım’ı ele geçirip Karadeniz’de etkili olabilmek, sonra da sıcak denizlere açılmak.
2. İşte Çar Petro’nun bu hedefleri Rusya’nın da devlet siyaseti oldu.
1711 PRUT SAVAŞI
Nedenleri:
1. Kutsal İttifak’ta yer alan Rusya 1700 İstanbul Antlaşmasıyla Azak ve çevresini elde ederek, Karadeniz’e ulaştı. Rusya bunun ardından Baltık Denizi’ne de ulaşmak amacıyla İsveç’le savaştı, ancak İsveç Kralı Demirbaş Şarl Osmanlı Devleti’nden yardım istedi. İsveç kralının Osmanlı topraklarına sığınması ve Osmanlı Devleti’yle ittifak antlaşması imzalaması Rusya’yı kızdırdı. Rusya buna inat Balkanlardaki Ortodoks Slavları Osmanlı aleyhine kışkırttı. Bu durum Osmanlı Devleti’ni Rusya’ya karşı harekete geçirdi.
2. Buna karşılık Osmanlı Devleti de 1700 İstanbul Antlaşması’yla kaybettiği Azak Kalesi ve çevresini almak istiyordu.
Savaş:
1. Osmanlı Devleti 1711’de Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusuyla Rusya üzerine sefere çıktı.
2. Çar Petro komutasındaki Rus orduları Prut Bataklığında sıkıştırıldı, böylece başka çaresi kalmayan Çar barış isteğinde bulundu.
3. Yeniçerilerin gayretsiz tutumunu da değerlendiren Baltacı Mehmet Paşa barış teklifini kabul etti.
1711 PRUT ANTLAŞMASI
1. Azak Kalesi ve çevresi yeniden Osmanlı Devleti’ne bırakılacak,
2. Rusya İstanbul’daki elçisini geri çekecek,
3. Sınırdaki Rus kaleleri yıkılacak,
4. Rusya Lehistan’dan çekilecek,
5. İsveç Kralı Demirbaş Şarl ülkesine geri dönebilecek,
6. Rusya yeniden Kırım Hanlığına vergi ödeyecekti.
Uyarı: Çar Petro savaştaki zor durumdan kurtulduktan sonra Prut Antlaşması’na uymayacağını bildirmesi üzerine, Osmanlı Devleti yeniden savaş hazırlığına başladı. Ancak Hollanda ve İngiltere’nin ara buluculuk yapmasıyla antlaşma yürürlüğe yeniden konuldu.
Yorum: Prut Antlaşması ile Rusya’dan 1700 İstanbul Antlaşmasıyla kaybedilen toprakların geri alınması, Karlofça Antlaşması’yla da kaybedilen yerlerin geri alınabileceği umudunu verdi.