FRANSIZ İHTİLALİ (1789)
İç Nedenler:
- Krallık rejiminin baskısı
- Toplumsal sınıflar arasında sürtüşmelerin yaşanması
- Halkın ağır vergiler karşısında zor durumda kalması
- Jean-Jack Rousseau, Montesqiue, Voltaire ve Diderot gibi Fransız aydınlarının toplumu etkilemesi
Dış Nedenler:
- İngiltere’ye karşı Amerika’nın bağımsızlık savaşına destek veren Fransa’nın, yayınlanan insan hakları bildirgesinden etkilenmesi
- İngiltere’de uygulanan meşrutiyetin Fransa’da sempati ile karşılanması
- Aydınlanma çağı ve düşüncesinin etkisi
İhtilalin Sonuçları:
- Eşitlik, adalet ve özgürlük gibi evrensel kavramlar yaygınlık kazandı.
- Mutlak krallıklar sarsıldı. Demokratik ve laik esaslara dayalı yönetimler kuruldu.
- Milliyetçilik ilkesi yayıldı. Çok uluslu imparatorluklar parçalanma sürecine girdi.
- Koalisyon Savaşları (Napolyon Savaşları) başladı.
AYDINLANMA NEDİR? (1784)
Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulmasıdır. Bu ergin olmayış durumu ise insanın kendi aklını bir başkasının kılavuzluğuna başvurmaksızın kullanamayışıdır. İşte bu ergin olmayışa insan kendi suçu ile düşmüştür. Bunun nedenini de aklın kendisinde değil fakat aklını başkasının kılavuzluğu ve yardımı olmaksızın kullanmak kararlılığını ve yürekliliğini gösteremeyen insanda aramalıdır. “Aklını, kendin kullanmak cesaretini göster!” sözü şimdi aydınlanmanın parolası olmaktadır. Doğa, insanları yabancı bir yönlendirilmeye bağlı kalmaktan çoktan kurtarmış olmasına karşın, tembellik ve korkaklık nedeniyledir ki insanların çoğu bütün yaşamları boyunca kendi rızalarıyla erginleşmemiş olarak kalırlar ve aynı nedenlerledir ki bu insanların başına gözetici ya da yönetici olarak gelmek başkaları için de çok kolay olmaktadır.
KOALİSYON (NAPOLYON) SAVAŞLARI (1804 – 1815)
Fransa’da Napolyon imparator olduktan sonra Avrupa’yı hâkimiyeti altına almak için harekete geçti. Bu gelişme Fransa ile Avrupa devletleri arasında 1804’den başlayarak 1815’e kadar yedi tane koalisyon (Napolyon) savaşına neden oldu. Napolyon 1815’te müttefik güçlere Waterlo Savaşı’nda yenildi ve bir süre sonra da ölünce Koalisyon Savaşları sona erdi.
Fransız İhtilalinin Dünyaya Etkileri
Avrupa’da mutlakiyet yönetimleri yıkıldı. ve dayalı yönetim biçimleri ortaya çıktı. Kilise kurumunun devlet ve toplum üzerindeki etkisi zayıflayarak yönetimde din ve vicdan özgürlüğünü sağlamayı amaçlayan anlayışı gelişti. Aydınlanmacı düşünürlerin yazılarıyla yaygınlaştırdığı özgürlükçü düşünceler Amerika Birleşik Devletleri’nin kuruluşunda ve Fransız İhtilali’nin çıkışında etkili oldu. Yönetimde demokrasi ve laiklik kavramları öne çıktı. Sömürgecilik, kapitalizm, liberalizm, komünizm, sosyalizm kavramları ortaya çıktı. 1830’da Milliyetçilik ve 1848’de İşçi hakları ile ilgili ihtilaller ortaya çıktı. Devletler arası bloklaşma ve rekabet oluştu. I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı çıktı.
