17.Yüzyıl Osmanlı Ekber ve Erşed Sistemi Tarih 11.Sınıf
Ekber ve Erşed Sistemi
Osmanlı Devleti diğer Türk İslam devletlerinde olduğu gibi veraset sistemini uyguluyordu. Ülke hanedanın ortak malıdır anlayışı Osmanlı Devleti’nde I. Murat’ın tahta geçişi dahil olmak üzere uygulanmıştır. I. Murat taht kavgalarını daha aza indirgemek devletin merkezi otoritesini sağlamlaştırmak için veraset sisteminde değişiklik yaptı. Not: Padişahlar şer’i yani dini kanunlara aykırı olmamak kaydıyla her türlü örf’i adı verilen devlet kanununu çıkarabilirdi.
I.Murat’tan II. Mehmet’e kadar ülke hanedanın ortak malı anlayışı Fatih Kanunnamesi ile 2 ülke padişahın malıdır’ anlayışına dönüştürüldü. Bu merkezi otoritenin bir kat daha güçlendirildiğinin göstergesidir.
II. Mehmet’ten I. Ahmet dahil olmak üzere uygulanan bu sistem kardeş katlini yasallaştırmıştı. Kardeş katlinin önüne geçmek isteyen Sultan I. Ahmet veraset sisteminde yine bir değişiklik yaptı. Artık ülke yine hanedanın ortak malı sayılacaktı ancak hanedanın en yaşlı en aklı başında üyesi tahta gelebilecekti. Artık kan dökülmesinin önüne geçilmiş olacaktı. Yalnız bu uygulama liyakatli olanın başa geçmesi gibi bir durumu engelliyordu. Padişah olabilmenin önceliğinin yaşa bağlı olması merkezi otorite açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmıştır.