- XIX. yüzyılda Sanayi İnkılabının etkisiyle ham madde ve pazar ihtiyacı artmış, bu durum sömürgeciliğin yaygınlaşmasına neden olmuştur.
- Ulusçuluk düşüncesinin de etkisiyle Almanya ve İtalya siyasi birliklerini tamamlayarak sanayileşme süreçlerini hızlandırmışlardır.
- Bu devletlerin İngiltere ve Fransa’ya ait sömürgelere göz dikmesi Avrupa devletlerinin bloklara ayrılmasına neden olmuştur.
Savaş Öncesi Avrupa’daki Bloklaşmalar
Üçlü İtilaf (Anlaşma) Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya
Üçlü İttifak (Bağlaşma) Devletleri: Almanya, Avusturya – Macaristan İmparatorluğu, İtalya
Birinci Dünya Savaşı’nın Nedenleri
Genel Nedenler
a. Milliyetçilik akımı
b. Sömürgecilik
c. Ham madde ve pazar ihtiyacı
d. Silahlanma
e. Bloklaşma
Özel Nedenler
1. Siyasi birliklerin tamamlanması
2. Fransa’daki Alsas – Loren kömür havzası
3. Balkanlara hakim olma mücadelesi
4. Akdeniz’e ulaşma
5. Sıcak denizlere inme
6. Panslavizm
Savaşın Başlaması ve Yayılması
Avusturya – Macaristan veliahtı Ferdinand bir Sırplı tarafından öldürülünce Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Sırbistan’a savaş ilan etti. Böylece Birinci Dünya Savaşı başlamış oldu. Rusya Sırbistan’ın yanında; Almanya ise Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun yanında savaşa girdi. Daha sonra İngiltere ve Fransa’nın da savaşa girmesi ile Balkanlarda başlayan bu savaş Avrupa’ya yayılmış oldu.
Savaşın başlarında doğusunda Rusya, batısında Fransa ve İngiltere ile savaşan Almanya, Belçika üzerinden Fransa topraklarına girdi. Burada yapılan Marn Savaşı’nda Fransızlara karşı başarılı olamayan Almanlar ilk kez yenildi.
Birinci Dünya Savaşı’nın Sonuçları
- Osmanlı, Almanya ve Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Ortadoğu ve Avrupa’da siyasi otorite boşluğu doğmuştur.
- Savaş sonunda sınırların çizilmesinde ulusçuluk ilkesine dikkat edilmediği için azınlık sorunu ortaya çıkmıştır.
- Avrupa’da Yugoslavya, Litvanya, Çekoslovakya, Macaristan devletleri kurulmuştur.
- Dünya barışı için Milletler Cemiyeti kurulmuştur. (Cemiyet-i Akvam)
- Avrupa’da yeni rejimler ortaya çıkmıştır. (İtalya’da Faşizm, Almanya’da Nazizm, Sovyet Rusya’da Komünizm)
- Savaştan sivillerin büyük zarar görmesi sonucu halkın can ve mal güvenliğini sağlamak ve moralini yüksek tutmak amacıyla Sivil Savunma örgütü kurulmuştur.
- Birinci Dünya Savaşı’nda ilk kez tank, denizaltı ve kimyasal silahlar kullanılmıştır.
